- ve 19. yüzyıllarda buhar makinesinin icadı ile başlayan ve buharla çalışan makinelerin üretime katkı sağlayarak makineleşme yolunda büyük devrimler gerçekleşen Endüstri devrimi, başta İngiltere olmak üzere ilk önce Avrupa’da daha sonra da dünyada hızla yayılmıştır.
Buhar makinesinin ardından diğer makine ve sistemlerin icadı, sürekli yeni sistemlerin gelişimine ve icadına yol açmış ve bu sayede üretimden savaş alanına kadar bir çok sektör hızlı bir şekilde büyümüştür. Sanayi devriminden sonra küçük atölyeler yerini büyük fabrikalara bırakmış, şehirleşme de sanayi devriminden sonra ortaya çıkmıştır. Sanayi devrimi bütün dünyayı olumlu bir şekilde etkilemiştir. Peki endüstri devriminin ülkemize yansımaları nelerdir?
Endüstri devriminin başladığı yıllarda Osmanlı İmparatorluğu ağır kapitülasyonlar altında oldukça zor bir dönemdeydi. Bir çok Avrupa ülkesinin sömürüsü haline gelmiş ve kendi kaynaklarını kullanamıyordu. Geçte olsa 
endüstri devriminin yankıları Osmanlı topraklarına ulaştı. Ancak halk yoksul olduğu için yurttaşların tek başına girişimler ve yatırımlar yaparak sanayileşmesi mümkün değildi. Osmanlı Devleti’nin borçları, savaşları ve iç karışıklıkları da eklenince endüstri devriminden yeteri kadar yararlanamadı.
Endüstri devrimi ile doğru orantılı olarak Osmanlı Devleti’nin İngiltere desteği ile açtığı ve kamu malları şunlardır:
– Beykoz Tabakhanesi: 1813 yılında deri işleme ve üretimi için Osmanlı devleti tarafından kurulmuştur.
– Feshane Fabrikası: 1826 yılında orduya üniforma dikmek için kurulan dokuma fabrikasıdır.
– Hereke Fabrikası: 1845 yılında Kocaeli Hereke’de kurulan dokuma fabrikasıdır. Halıdan kumaşa kadar bir çok dokuma türü yapılmıştır. Şuan ise müze olarak kullanılmaktadır.
– Basmane Garı: İlk olarak yapımı bir İngiliz işletme tarafından 1866 yılında İzmir- Afyon arasında gerçekleşip, faaliyete geçmiştir.
Kurulan bu fabrikalar ne yazık ki ekonominin sağlamlaşması için yeterli gelmedi. Cumhuriyet kurulduktan sonra da savaştan yeni çıkıldığı için uzun bir süre sanayileşme yolunda hızlı adımlar atılamasa da devlet tarafından bir çok fabrika kurularak sanayileşme yolunda olumlu adımlar atılmıştır.
Yorum Yapılmamış
Yorumlar kapalı.